Τετάρτη 1 Νοεμβρίου 2006

«Μπορεί η οικονομική εξαθλίωση να οδηγήσει σε κοινωνικές εκρήξεις;»

Κάποτε ο πρώην Γερμανός Καγκελάριος Γκ.Σρέντερ, στην αντιπαράθεσή του με τον Όσκαρ Λαφοντέν, είχε πει: «Δεν μπορούμε να κυβερνήσουμε εναντίον της οικονομίας», δήλωση, η οποία βρήκε, όπως εκ των υστέρων φάνηκε, σύμφωνες όλες τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, ανεξαρτήτως πολιτικής απόχρωσης, αλλά και την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση (βλ. ευρωπαϊκό σύνταγμα), αφού όλες τάχθηκαν στην υιοθέτηση μιας πολιτικής, που έδινε έμφαση υπέρ της οικονομίας και κατά της κοινωνικής δικαιοσύνης και της κοινωνικής συνοχής, μιας πολιτικής, όμως, η οποία βλάπτει το λαϊκό τους έρεισμα, τον κόσμο που τους ψήφισε, για να ανακόψουν την άγρια επέλαση του καπιταλισμού, να αντιμετωπίσουν την ανεργία και τη φτώχεια, να αποτρέψουν τις επερχόμενες κοινωνικές εκρήξεις, όπως έγινε με την περίπτωση της Γαλλίας.
Αυτές οι κοινωνικές εκρήξεις δεν αποτρέπονται από την ευημερία των δεικτών του χρηματιστηριακού τζόγου. Όλα θα τα λύσει η αγορά, έλεγαν οι “ειδήμονες”, αλλά στην πραγματικότητα τίποτα δεν λύνει, όπως πολύ καλά το διαπίστωσαν οι εν Ελλάδι υπέρμαχοι του τζόγου.
Η κατάρρευση του κεϋνσιανισμού - δηλαδή της χρηματοδότησης της οικονομικής ανάπτυξης από το κράτος - κι η επέλαση του νεοφιλελευθερισμού επέφεραν το τέλος της δυτικοευρωπαϊκής καταναλωτικής ευμάρειας. Εκατομμύρια ευρωπαίοι και χιλιάδες Έλληνες βρέθηκαν έξω από την "παραγωγική διαδικασία", αποζητώντας τη λύτρωση στον άμετρο τραπεζικό δανεισμό, με αποτέλεσμα να έχουν υποθηκεύσει την ίδια τους την επιβίωση. Παράλληλα, η αποσάθρωση του λεγόμενου κράτους πρόνοιας διέρρηξε κάθε προστατευτικό ιστό για τους ανέργους, ωθώντας στρατιές ανθρώπων στην εξαθλίωση.
Η έκρηξη της ανεργίας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη νεοφιλελεύθερη θύελλα. Κι όσο αυτή θα συνεχίζεται, τόσο περισσότεροι άνθρωποι δεν θα μπορούν να αποκτήσουν τα στοιχειώδη. Η ανεργία θα συνεχίζει την αλματώδη άνοδο της όσο:
α) η αμείλικτη τρομοκρατία των "επενδυτών" θα πιέζει για ολοένα και πιο εξωφρενικά κέρδη, για ολοένα και μεγαλύτερη "συμπίεση του κόστους", για ολοένα και λιγότερες θέσεις εργασίας,
β) η "επιστήμη της διοίκησης επιχειρήσεων" θα αποβλέπει ακριβώς στη συρρίκνωση των θέσεων εργασίας, με απώτερο πάντα σκοπό τη μεγιστοποίηση των κερδών,
γ) η πληροφορική θα είναι προσανατολισμένη στο να αφαιρεί εργατικά χέρια από την παραγωγική διαδικασία - με δεδομένο ότι οι θέσεις εργασίας που καταργεί η πληροφορική είναι λιγότερες από αυτές που δημιουργεί και
δ) το φόβητρο της ανεργίας θα είναι το μέσο για να εκμαιεύεται η υποταγή των εργαζομένων και για να "αυξάνεται η παραγωγικότητα".
O φόβος ότι η εξαθλίωση θα προκαλέσει αλυσιδωτές κοινωνικές εκρήξεις απίστευτης έντασης είναι πλέον διάχυτος στην κυρίαρχη οικονομοπολιτική ελίτ της ηπείρου μας. Γι’ αυτό φροντίζουν εγκαίρως να πάρουν τα μέτρα τους, τα οποία έχουν υιοθετηθεί και από την ελληνική κυβέρνηση, κατόπιν ρητής επιταγής των Βρυξελλών. Στην ουσία, τα δήθεν "μέτρα καταπολέμησης της ανεργίας" αποσκοπούν, από τη μια μεριά, στο να μετριάσουν κάπως την εξαθλίωση, να καταπραΰνουν την οργή κι από την άλλη, στο να αποτελέσουν άλλοθι της περαιτέρω συμπίεσης του εργασιακού κόστους.
Μερική απασχόληση, ελαστικό ωράριο εργασίας, επιμήκυνση των ετών εργασίας (συνταξιοδότηση στα 67 και βάλε) επί τη απειλή της κατάργησης της ασφάλισης. Με πιο απλά λόγια, επιμερισμός της φτώχιας σε πιο πολλούς, πιο πολλοί εργαζόμενοι χωρίς μεγαλύτερες μισθολογικές δαπάνες. Επιπρόσθετα, η προπαγάνδα των "έγκυρων αναλυτών" πασχίζει να πείσει ότι τα συμφέροντα των εργαζομένων έρχονται σε αντίθεση με αυτά των ανέργων. Διαίρει και βασίλευε δηλαδή.
Μολονότι τα ουσιαστικά κοινωνικά προβλήματα είναι περισσότερο από κάθε άλλη φορά πιεστικά και άλυτα και η πολιτική και προγραμματική έκφραση των δύο μεγαλύτερων Κομμάτων της Χώρας να εμφανίζεται όσο ποτέ συρρικνωμένη, εντούτοις ως παραδοξότητα στα καθ’ ημάς εξακολουθούν να εμφανίζονται εκείνοι εκ των συμπατριωτών μας που, αν και βιώνουν τις συνέπειες της επαγγελματικής ανασφάλειας, της συρρίκνωσης των εισοδημάτων τους ή της ανεργίας και βρίσκονται εντός ή πλησίον των ορίων της φτώχειας, αυτοχαρακτηρίζονται πλέον όχι ως νεοδημοκράτες, αλλά – υιοθετήσαντες άκριτα την επιβληθείσα νέα ορολογία - ως νεοφιλελεύθεροι, παρότι στην ουσία δεν γνωρίζουν ούτε τι ακριβώς σημαίνει ο όρος αυτός, ούτε και ποιους πραγματικούς σκοπούς επιδιώκει!!
Είναι, όμως, ολοφάνερο ότι ο πόλεμος του νεοφιλελευθερισμού ενάντια στην ανθρωπότητα θα καθίσταται ολοένα και περισσότερο καταστροφικός. Για όλους εκείνους, όμως, που το όνειρό τους δεν είναι μια κοινωνία άγριου νεοφιλελευθερισμού, όπου "ο άνθρωπος είναι λύκος για τον άλλο άνθρωπο", κατά τη φράση του Τόμας Χόμπς (Thomas Hobbes), η ενίσχυση των θεσμών κοινωνικής αλληλεγγύης και η ανάπτυξη μιας κοινωνικής οικονομίας είναι η εναλλακτική λύση. Η προστασία της Δημόσιας Δωρεάν Παιδείας, Υγείας και Πρόνοιας πρέπει να συνδυαστεί με την ενθάρρυνση του τρίτου τομέα, αυτού που δεν είναι ούτε ιδιωτικός, ούτε δημόσιος, του τομέα των συνεταιρισμών, των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, των καταναλωτικών οργανώσεων, των ενώσεων πολιτών που παίρνουν τη ζωή τους στα χέρια τους, που κάνουν τη δημοκρατία καθημερινή πράξη, που καθιερώνουν νέες μορφές κοινωνικού ελέγχου και αυτοδιαχείρισης.
Περαιτέρω, απαιτείται η άμεση ριζική μείωση των ωρών εργασίας (30 ώρες), η ενδυνάμωση της προστασίας των μισθωτών, η νομιμοποίηση των μεταναστών και η εξίσωση των μισθών, η δημιουργία χιλιάδων νέων θέσεων εργασίας στην προστασία της φύσης, στη βιομηχανία των ήπιων μορφών ενέργειας, η οποία έχει απεριόριστες δυνατότητες, στην ανακύκλωση, στον εναλλακτικό τουρισμό και στην αναστύλωση μνημείων και παραδοσιακών οικισμών, κ.α., διαφορετικά, εάν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα και ουσιαστικά η ανεργία και η έξαρση της φτώχειας, οι οποίες αποτελούν σημαντικότατο κοινωνικό πρόβλημα, θα οδηγήσουν και στη Χώρα μας σε κοινωνικές εκρήξεις, όπως αυτές της Γαλλίας…
Κλείνοντας, αξίζει να θυμηθεί κανείς τα λόγια του Όσκαρ Γουάιλντ, εγκλείστου στη φυλακή του Ρέντινγκ:
Ακόμα κάθε άτομο σκοτώνει το πράγμα που αγαπά,
Από κάθε έναν αφήστε αυτό να ακουστεί,
Μερικοί το κάνουν με ένα πικρό βλέμμα,
Μερικοί με μια λέξη κολακείας,
Ο δειλός το κάνει με ένα φιλί,
Το γενναίο άτομο με ένα ξίφος!