Η αποκρυπτογράφηση ενός ναυαγίου

Ολοκληρώθηκε τελικά η διήμερη δημοπρασία των αντικειμένων της συλλογής του βασιλιά Γεωργίου Α΄. Τα αντικείμενα, τα οποία απέσπασαν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον της δημοπρασίας, σε εξαιρετικά μεγάλες τιμές είναι δύο μεγάλες ασημένιες σουπιέρες με τη βάση τους, ένα ασημένιο αγαλματίδιο με τον βασιλιά της Δανίας Χριστιανό, έφιππο, και στη βάση του η απεικόνιση της ενθρόνισης του βασιλιά Γεωργίου Α’ και ένα πλήρες γαλλικό ασημένιο σερβίτσιο, το οποίο ο βασιλιάς Γεώργιος Α’ χρησιμοποιούσε στις δεξιώσεις.
Αν και ήταν γνωστή η μεγάλη δημοπρασία του οίκου Christie’s στην ελληνική κυβέρνηση εδώ και οκτώ (8) εβδομάδες, μολαταύτα ο υπουργός Πολιτισμού, πριν καλά - καλά ενημερωθεί αν πράγματι τα αντικείμενα που επρόκειτο να δημοπρατηθούν στο Λονδίνο μας ανήκουν, δρώντας εσπευσμένα και με μοναδικό γνώμονα να σώσει, όπως υποστήριξε, τη νεότερη ιστορία της χώρας μέσα από 850 αντικείμενα της πρώην βασιλικής οικογένειας και κατ’ αντιστοιχίαν με την υπόθεση του Γκετί, κοινοποίησε, ως γνωστόν, εξώδικη διαμαρτυρία στον οίκο δημοπρασιών, με την οποία ζητούσε από τους Christie’s να ενημερώσουν τους υποψήφιους αγοραστές για το θέμα (;;), αλλά και την ίδια την επιστολή του, καθιστώντας υπεύθυνο τον οίκο.
Την ίδια ώρα, ο γνωστός οίκος δημοπρασιών όχι μόνο αρνήθηκε να ακυρώσει τη δημοπρασία, αλλά υποστήριξε πως τη διεξαγωγή της τη γνώριζε η ελληνική πλευρά!!. Το βασικό επιχείρημα φαίνεται να είναι γραπτή δήλωση του ιδίου του κ.Γ. Βουλγαράκη στη Βουλή, σύμφωνα με την οποία η εξαγωγή των αντικειμένων είχε γίνει με σχετική άδεια.
Μολαταύτα, για το θέμα των αντικειμένων του Τατοΐου, την καταγραφή και τον τρόπο που εξαφανίστηκαν οι περίφημες λίστες, έχει γίνει πολύς λόγος. Η αλήθεια είναι πως η πρώτη σοβαρή καταγραφή της βασιλικής περιουσίας έγινε επί χούντας! Υπάρχει μάλιστα και το σχετικό φύλλο (αρ. 278) της Εφημερίδος της Κυβερνήσεως (5 Οκτωβρίου) όπου αναφέρονται με την παραμικρή λεπτομέρεια. Αρχαιότητες, εικόνες, ελαιογραφίες (ανάμεσά τους των Βολανάκη, Γκύζη), έπιπλα, βιβλία, χαλιά, κουτάλια, μπολ φαγητού, πήλινες τσαγιέρες, «ένα ζεύγος στεμμάτων Αμαλίας μετά βελουδίνου μαξιλαρίου, άμφια Εκκλησίας, σταυρόν, προσόψια» κ.ά. Ανάμεσα στα δώρα φαίνονται «μαρμάρινον μελανοδοχείον, δυο θέσεων, εν ταμπόν διά στυπόχαρτον (δώρον ανδρών Μακρονήσου)», αλλά και ένα δώρο του ζεύγους Ντε Γκωλ «1 κιβώτιον περιέχον δύο κηροπήγια αργυρά, τριών κηρίων έκαστον, με ανάγλυφον διακόσμηση ύψους έκαστον 0,50.)
Για την εξαγωγή κάθε έργου τέχνης, σύμφωνα με τον νόμο, υπεύθυνη είναι η Εθνική Πινακοθήκη. Έχει οριστεί ως το θεσμικό ίδρυμα που επιτρέπει ή όχι την εξαγωγή έργων τέχνης, κατόπιν αίτησης του ενδιαφερόμενου ιδιώτη. Το 1991, που έγινε η δεύτερη καταγραφή των αντικειμένων της βασιλικής περιουσίας, διευθύντρια ήταν η κ. Μαίρη Μιχαηλίδου, η οποία δήλωσε στα ΜΜΕ ότι: «Η κ. Λεμπέση ήταν υπεύθυνη για τα αρχαιολογικά και εγώ για τα νεότερα έργα τέχνης. Είχαμε κάνει δύο λίστες. Μια γι’ αυτά που μπορούν να φύγουν στο εξωτερικό και μια για εκείνα που έπρεπε οπωσδήποτε να χαρακτηρισθούν. Το έργο ήταν τεράστιο. Βρήκαμε ένα χάος». Όμως η καταγραφή δεν πρόλαβε να ολοκληρωθεί από την πλευρά της. Όπως ισχυρίζεται η κ. Μιχαηλίδου, «όταν διεκόπη η θητεία μου από την κ. Μπενάκη, καταγραφέας ορίστηκε από μένα ο κ. Δουλγερίδης (σήμερα διευθυντής συντήρησης της Πινακοθήκης), ο οποίος, όπως μου έχει πει, παρέδωσε τη λίστα στην κ. Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα».Περαιτέρω, η διευθύντρια της Πινακοθήκης διευκρίνισε ότι: «Εμείς στον φάκελο εκείνο δεν βρήκαμε τίποτα. Ο κ. Δουλγερίδης μου παρέδωσε ένα πρόχειρο χειρόγραφο, στο οποίο δεν περιλαμβάνονταν τα αντικείμενα που έφυγαν αλλά ορισμένα έργα τέχνης που παρέμειναν. Το θέμα δεν με απασχόλησε ποτέ, ούτε είχα καμία ανάμειξη».Τι υποστηρίζει με τη σειρά του ο κ. Δουλγερίδης; «Έδωσα το ντοσιέ στην κ. Πλάκα, στα χέρια της, με ένα σημείωμα για τη δουλειά που είχα κάνει. Έκτοτε δεν με ενόχλησε κανείς ούτε με ρώτησε τίποτα. Σιγή. Πληροφορήθηκα, ωστόσο, ότι ο φάκελος κυκλοφορούσε και σε άλλους συναδέλφους»!!
Με τέτοια πρόχειρα χειρόγραφα και άδειους φακέλους πήγε ο κ.Βουλγαράκης να προασπίσει την νεώτερη ιστορία της Ελλάδας; Και καλά, δεν μπορούσε να ρωτήσει τους άξιους προκατόχους του, τόσο τον κ.Τατούλη, όσο και τον ίδιο τον Πρωθυπουργό, ο οποίος, ως γνωστόν διετέλεσε και υπουργός πολιτισμού (!), περί του πρακτέου; Ή καλύτερα τον κ.Μητσοτάκη, ο οποίος γνωρίζει καλύτερα από τον καθένα τι ακριβώς έγινε το 1991 και με τι αντικείμενα γέμισαν τα κοντέϊνερ που έφυγαν έμφορτα από το Τατόι; Ούτε βρέθηκε κανείς άλλος από την κυβέρνηση να του θυμίσει “να μην μπλέκεται εκεί που δεν τον σπέρνουν”;
Παρότι βοούσε ήδη από το 1991 στο πανελλήνιο ότι η κινητή περιουσία από το Τατόι φυγαδεύτηκε με την άδεια της τότε επίσημης ελληνικής κυβέρνησης της Ν.Δ. και γι’ αυτό οι επίσημες Αρχές (βλ. Εθνική Πινακοθήκη) αλλού τύρβαζαν, εντούτοις το βέβαιο είναι ότι ο κ.Βουλγαράκης πέτυχε το μέχρι πρότινος ακατόρθωτο· όχι μόνον να διασπείρει διχόνοιες μεταξύ των νεοδημοκρατών και των Βασιλικών, που συμμετέχουν και στηρίζουν τη Ν.Δ., αλλά το κυριότερο να αποδυναμώσει την επιχειρηματολογία μας από την διεκδίκηση των “Ελγινείων” αρχαιοτήτων, που σαφέστατα μας ενδιαφέρουν περισσότερο, διασύροντας τη χώρα με την προχειρότητα που χειρίστηκε το θέμα και να οδηγήσει σε ναυάγιο την ίδια την όποια αξιοπιστία της κυβέρνησης στα λιμνάζοντα ύδατα μιας …βασιλικής σουπιέρας!!

Μήπως ζούμε σε άλλο πλανήτη;

Ύστερα από μια παρατεταμένη καλοκαιριάτικη νηνεμία στο μέσο του χειμώνα, κατέφθασε ξαφνικά ο «Κύριλλος», μια σφοδρή κακοκαιρία, η οποία προκάλεσε ήδη το θάνατο 34 ανθρώπων στη βόρεια και κεντρική Ευρώπη. Αντίστοιχα, στις ΗΠΑ προκάλεσε χιονοθύελλες και παγετό και τα μέσα ενημέρωσης υπολογίζουν σε 65 τους θανάτους μέσα σε μια εβδομάδα. «Κανείς δεν ταξιδεύει στο Μισούρι εκτός εάν υπάρχει επιτακτική ανάγκη» δήλωσε ο κυβερνήτης Μπλαντ. Περίπου 200.000 άνθρωποι έχουν μείνει χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα στην πολιτεία. Χιονόπτωση «αναστάτωσε» προ ημερών και το συνήθως ηλιόλουστο Μαλιμπού, στην Καλιφόρνια. Μετεωρολόγοι εκτιμούν ότι θα συνεχισθούν οι χιονοθύελλες σε πολλές περιοχές των ΗΠΑ. Η κακοκαιρία αναμένεται να συνεχιστεί και ήδη κινείται προς τα βόρεια. Τη Δευτέρα, μάλιστα, οι πρώτες χιονοθύελλες έφτασαν στον Καναδά. Η πόλη της Νέας Υόρκης κατέγραψε ρεκόρ χιονόπτωσης σε μία ημέρα, με το ύψος χιονιού να έχει φτάσει το απόγευμα της Κυριακής στο κέντρο της πόλης τα 68,3 εκατοστά ! Περίπου 220.000 άτομα στη Βιρτζίνια έμειναν χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα, όπως ανέφερε εκπρόσωπος της τοπικής επιχείρησης ηλεκτρισμού.
Κι ενώ, λοιπόν, το βόρειο ημισφαίριο της γης άρχισε να βάλλεται από σφοδρές καταιγίδες και χιονοπτώσεις ακόμη και εκεί που δεν …έβρεχε, ομάδα διακεκριμένων επιστημόνων επισημαίνουν ότι η κλιματική αλλαγή ξεπερνά σε επικινδυνότητα την τρομοκρατία και μαζί με την προοπτική μίας πυρηνικής καταστροφής αποτελούν τις μεγαλύτερες απειλές για την ανθρωπότητα. Επισημαίνουν, μάλιστα, ότι η αύξηση της θερμοκρασίας θα μειώσει δραματικά το φυτοπλαγκτόν στους ωκεανούς - για την θαυμαστή δράση του οποίου αναφορά έγινε και πάλι απ’αυτήν εδώ τη στήλη - οπότε θα διαταράξει τη βάση της διατροφικής αλυσίδας όλου του πλανήτη και επιπλέον θα επιταχύνει περαιτέρω την παγκόσμια θέρμανση. Τα μικροσκοπικά φυτά, που αποτελούν το φυτοπλαγκτόν, παράγουν το μισό οξυγόνο της Γης και αποτελούν τη βάση όλων των οικοσυστημάτων, καθώς γίνονται τροφή για το ζωοπλαγκτόν και τα ψάρια. Σύμφωνα με τους ερευνητές, η άνοδος της θερμοκρασίας περιορίζει τη φυτική παραγωγή στους ωκεανούς επειδή μειώνει την ανάδευση ανόργανων θρεπτικών συστατικών από τον πυθμένα. Δεδομένου ότι το φυτοπλαγκτόν απορροφά από την ατμόσφαιρα τεράστιες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα, για να το χρησιμοποιήσει στη διαδικασία της φωτοσύνθεσης, οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι η μείωση της βιομάζας θα επιταχύνει ακόμα περισσότερο την κλιματική αλλαγή.
Στον αντίποδα των όσων άκρως σοβαρών συμβαίνουν ΤΩΡΑ και όχι στο απώτατο μέλλον στον υπόλοιπο κόσμο, στην Ελλάδα η κυβέρνηση επιδιώκει να πείσει τα κόμματα της αντιπολίτευσης να ψηφίσουν την αλλαγή του άρθρου 24 του Συντάγματος, υποστηρίζοντας ότι η αλλαγή αυτή είναι αναγκαία για την προστασία του περιβάλλοντος και τον ορισμό του δάσους, ενώ προτείνεται ως ημερομηνία-κλειδί για την προστασία των δασών η 11η Ιουνίου 1975, οπότε και τέθηκε σε εφαρμογή το ισχύον Σύνταγμα. Κατά συνέπεια, η κυβέρνηση δεν θα αναγνωρίζει κανένα δάσος που κάηκε ή οικοπεδοποιήθηκε πριν από τον Ιούνιο του 1975, παρά το γεγονός ότι από τότε ως σήμερα μεγάλες εκτάσεις έχουν καταληφθεί από οικισμούς ή μεγάλες τουριστικές μονάδες, με την ανοχή των προηγούμενων κυβερνήσεων. «Αυτό σημαίνει ότι, για τη θεμελίωση του δασικού ή μη χαρακτήρα μιας έκτασης, δεν μπορούν να λαμβάνονται υπόψη στοιχεία προγενέστερα του χρόνου αυτού, π.χ. αεροφωτογραφίες του έτους 1940 ή και μεταγενέστερες» αναφέρεται, στην πρόταση. Ζητείται, επίσης, να προβλεφθεί στο Σύνταγμα ότι στους λόγους δημοσίου συμφέροντος που επιτρέπουν τη μεταβολή του προορισμού δασικών εκτάσεων εντάσσεται και ο χωροταξικός και πολεοδομικός σχεδιασμός. Αυτό σημαίνει ότι σε δασικές εκτάσεις, όπου σήμερα, υπό αυστηρές προϋποθέσεις, μπορεί να επιτραπεί η κατασκευή ενός μεγάλου δημόσιου έργου ή η αγροτική εκμετάλλευσή τους, θα μπορεί να νομιμοποιηθεί και η ανοικοδόμηση.
Ήδη, η Ένωση Δικαστικών Λειτουργών του ΣτΕ εξέδωσε την Τρίτη (16/1/07) ανακοίνωση με την οποία επισημαίνει ότι «η Ελλάδα, ως γεωγραφική οντότητα και βάση για τη ζωή όλων μας, νεκρώνεται με την τσιμεντοποίηση και την κακοποίηση. Η περιβαλλοντική υποβάθμιση και η οικονομική υπανάπτυξη έχουν κοινές αιτίες: την μη εφαρμογή των διατάξεων του Συντάγματος για την οργάνωση των δραστηριοτήτων στο χώρο, την κακή νομοθεσία και την ανεπαρκή διοίκηση. Αυτοί είναι οι λόγοι, στους οποίους οφείλονται κατά κύριο λόγο οι ακυρωτικές αποφάσεις του ΣτΕ. Η δυσχέρεια ορθολογικής διαχείρισης του περιβάλλοντος δεν δικαιολογεί οποιαδήποτε αποδυνάμωση της συνταγματικής προστασίας του. Η υιοθέτηση της πρότασης αναθεώρησης του άρθρου 24 θα συνιστούσε σοβαρή θεσμικά οπισθοδρόμηση».
Είναι προφανές ότι οι κυβερνώντες στη χώρα μας είτε είναι ανίκανοι να αφουγκρασθούν τα σημεία των καιρών, είτε θεωρούν ότι η Ελλάδα βρίσκεται …σε άλλο πλανήτη και δεν συντρέχει λόγος να ληφθούν και εφαρμοσθούν πραγματικά μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος. Αλλά όταν θα ενσκύψουν, οσονούπω, για τα καλά και στο δικό μας κεφάλι οι επερχόμενες δραματικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, τότε θα είναι αργά για να αντιληφθούμε ότι ούτε η γη αποτελεί στη πραγματικότητα οικόπεδο κανενός, ούτε και θα μας σώσουν οι ύστερες εκκλήσεις μας …προς το Θεό. Από πότε, άλλωστε, ο δημιουργός ανήκει στο δημιούργημά του;

Περί της διυλίσεως του κώνωπος

Για τον ιστορικό του μέλλοντος η περίοδος που διανύουμε (όχι ότι οι προηγούμενες πάνε πίσω) θα αποτελούσε ένα δυσεπίλυτο μυστήριο. Τι χώρα είναι τελοσπάντων η Ελλάδα; Μια αστική δημοκρατία, με φιλελεύθερες ή σοσιαλιστικές αποχρώσεις ή μια κομμουνιστική κοινωνία; Στον αντίποδα της δημόσιας παιδείας, υγείας, συγκοινωνιών, ενέργειας, τηλεπικοινωνιών, κ.λ.π., συνυπάρχουν τα ιδιωτικά σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, τα διάφορα ιδιωτικά Ι.Ε.Κ., τα “φροντιστήρια” (σ.σ. πού μας φροντίζουν από τι;), τα ιδιωτικά νοσοκομεία, τα ιδιωτικά μέσα μεταφοράς (Κ.Τ.Ε.Λ., ταξί), οι ιδιωτικές επιχειρήσεις παραγωγής ενέργειας, οι ιδιωτικοί φορείς τηλεπικοινωνιών και ο κατάλογος συνεχίζεται μακρύς. Κι, όμως, μερίδα των νεοελλήνων διαμαρτύρεται για την δημιουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων. Γιατί;

Μελετώντας τον Τύπο των τελευταίων ημερών διαβάζουμε ότι:
"Αρχίζει μια εβδομάδα μαζικών και ειρηνικών κινητοποιήσεων για το άρθρο 16, το δημόσιο Πανεπιστήμιο, την ελεύθερη και δωρεάν πρόσβαση όλων των αποφοίτων του Λυκείου στην ανώτατη εκπαίδευση", τόνισε σε δηλώσεις του ο κ. Αλέκος Αλαβάνος. "Η κυβέρνηση της Ν.Δ. δεν έχει τη δεδηλωμένη της εκπαιδευτικής κοινότητας και όλης της κοινωνίας, που θέλουν το Πανεπιστήμιο χώρο γνώσης και όχι επιχειρηματικού κέρδους. Η έκβαση στην αναμέτρηση αυτή δεν θα κριθεί σε μια απομονωμένη αίθουσα της Βουλής. Θα κριθεί στα ίδια τα Πανεπιστήμια, στους δρόμους των Πανεπιστημιουπόλεων, μέσα στην κοινωνία. Θα κριθεί στις επερχόμενες εκλογές, όπου για τον Συνασπισμό Ριζοσπαστικής Αριστεράς η υπεράσπιση του άρθρου 16 αποτελεί κεντρικό ζήτημα. Για μια ακόμη φορά καλούμε το ΠΑΣΟΚ, την αξιωματική αντιπολίτευση, να λειτουργήσει ως αντιπολίτευση και να μην επιμείνει σ΄ αυτόν τον ιδιότυπο αρραβώνα με τη Ν.Δ., ο οποίος αντικειμενικά στρέφεται ενάντια στη δημόσια εκπαίδευση", ανέφερε ο πρόεδρος του ΣΥΝ. "Το ΚΚΕ συμμετέχει ενεργά στους αγώνες κατά της αναθεώρησης του άρθρου 16 του Συντάγματος", δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου η Γ.Γ της ΚΕ του κόμματος Αλέκα Παπαρήγα, η οποία άσκησε έντονη κριτική, τόσο στα δύο μεγάλα κόμματα, όσο και στην πανεπιστημιακή κοινότητα για τις θέσεις που διατυπώνει ή για θέματα που δεν θέτει προς συζήτηση. Η κ. Παπαρήγα διευκρίνισε ότι η αντίθεση του ΚΚΕ στην αναθεώρηση του άρθρου 16 και γενικότερα η θέση του για τη δημόσια και δωρεάν παιδεία δεν είναι ευκαιριακή, αλλά διατυπώνεται από την ίδρυση του κόμματος μέχρι σήμερα, ότι δηλαδή το κράτος πρέπει να έχει το μονοπώλιο στην Παιδεία και να μην υπάρχει καμία επιχειρηματική δραστηριότητα στον τομέα αυτόν ".
Το επίκεντρο, λοιπόν, της αντιπαράθεσης, όπως εκφράζεται από τους παραπάνω κομματικούς χώρους, είναι ότι: α) θα πρέπει να διατηρηθεί η δημόσια δωρεάν παιδεία, β) το κράτος πρέπει να έχει το μονοπώλιο στην Παιδεία και γ) να μην υπάρχει οποιαδήποτε επιχειρηματική δραστηριότητα στον τομέα αυτόν.
Κατ’ αρχήν η δημόσια δωρεάν παιδεία δεν συμπλέει με το ζητούμενο μονοπώλιο της παιδείας. Μια παιδεία μπορεί να παρέχεται και από την Πολιτεία και μάλιστα δωρεάν, χωρίς, ωστόσο, να αποκλείεται η παράλληλη λειτουργία ιδιωτικών σχολών. Απόδειξη ότι τα ιδιωτικά σχολεία (δημοτικά, γυμνάσια, λύκεια) λειτουργούν με το ίδιο ακριβώς θεσμικό καθεστώς που διέπει τη δημόσια εκπαίδευση, χωρίς, ωστόσο, η λειτουργία τους να έχει ναρκοθετήσει την λειτουργία των δημοσίων σχολείων. Συνυπήρξαν και συνυπάρχουν. Με την ίδια λογική μπορούν να συνυπάρξουν και τα δημόσια με τα όποια ιδιωτικά πανεπιστήμια ήθελε δημιουργηθούν. Η διεθνής, μάλιστα, εμπειρία στον τρόπο της αρμονικής τους συνύπαρξης θα μπορούσε να αποτελέσει αντικείμενο χρήσιμου προβληματισμού. Άλλωστε, ο κορμός τής Ανώτατης Παιδείας σε όλη την Ευρώπη ήταν, είναι και θα είναι τα δημόσια Πανεπιστήμια. Αλλού, επομένως, είναι το πρόβλημα.
Από την άλλη, αντέχει κανείς σήμερα στην ιδέα ότι το κράτος πρέπει και μπορεί να διατηρεί μονοπώλια; Την αντίληψη αυτή, δυστυχώς, εξακολουθούν να υποστηρίζουν σθεναρά οι συμμεριζόμενοι την αντίληψη περί του κράτους δεσπότη, αντίληψη που διέπνεε τα κομμουνιστικά κόμματα της Ευρώπης, τα οποία, μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, αδυνατούν να βρουν το στίγμα τους στην σύγχρονη κοινωνία.
Δεν είμαστε, πια, μια κλειστή κοινωνία, όπου όλα ελέγχονται και όλα εκπορεύονται από το κράτος. Είμαστε, πλέον, μια ανοικτή κοινωνία, μέλος επί 25 έτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και εις ό,τι αφορά την Παιδεία, με χιλιάδες φοιτητές να σπουδάζουν κάθε χρόνο σε πανεπιστημιακά ιδρύματα, δημόσια και ιδιωτικά, άλλων χωρών. Κατά συνέπεια η όποια επιχειρηματολογία περί μονοπωλίου, ακόμη και για την παιδεία, φαντάζει αναχρονιστική και παρωχημένη.
Στην τελευταία διεθνή έρευνα, μεταξύ 125 χωρών, η Ελλάδα κατετάγη 60ή με βάση την ποιότητα των πανεπιστημιακών της σπουδών, στην ίδια θέση με τη Ζάμπια και είκοσι θέσεις πίσω στον κατάλογο από την Ζιμπάμπουε!!. Η βαθμολογία αυτή καταδεικνύει τη σκοτεινή προοπτική που μπορεί να έχει η χώρα στη σημερινή εποχή. Αυτή, λοιπόν, η κατάσταση στην παιδεία και η προδιαγραφόμενη εξ αυτού του λόγου δυσμενής πορεία θα πρέπει να ανατραπούν. Αυτό είναι το ζητούμενο. Και τη βασική αυτή μεταβολή, όπως συμβαίνει και στις περισσότερες άλλες ευρωπαϊκές χώρες, δεν μπορείς να την επιτύχεις αφήνοντας έξω από τη χρηματοδότηση τον ιδιωτικό τομέα. Τον πιο ανήσυχο και δημιουργικό, εξάλλου.
Φαινομενική, επομένως, είναι η διακύβευση των συγκρούσεων, αν η Παιδεία θα παραμείνει στο "δημόσιο" τομέα ή αν θα περάσει, εν μέρει, στον "ιδιωτικό" τομέα, η οποία, σημειωτέον, σε καμιά της μορφή δεν είναι Παιδεία αλλά μια πλημμελέστατη, όπως - όπως εν μέρει εκπαίδευση, η οποία παρέχεται κατ’ επίφασιν δωρεάν από τον δημόσιο τομέα. Ένα μεγάλο μέρος της πουλιέται από τον ιδιωτικό τομέα (βλ. Φροντιστήρια, κέντρα μελέτης, κ.λ.π.). Αυτό που έχει τελικά σημασία είναι πως αποδέκτης αυτής της ανεπαρκέστατης εκπαίδευσης, τόσο της "δημόσιας" όσο και της "ιδιωτικής", είναι η κοινωνία. Η πραγματική διακύβευση, επομένως, για την κοινωνία δεν είναι ποιό μέρος της παιδείας θα είναι "δημόσιο" και ποιό θα είναι "ιδιωτικό", αλλά κατά πόσο η Παιδεία θα παράγεται σύμφωνα με της δυνατότητες της σύγχρονης κοινωνίας και θα προσφέρεται σύμφωνα με τις ανάγκες της ίδιας σύγχρονης κοινωνίας.
Περαιτέρω, στοιχειώδης όρος για την ίδρυση ιδιωτικών (μη κερδοσκοπικών) πανεπιστημίων είναι πρώτιστα ότι τα δημόσια πανεπιστήμια δεν θα εγκαταλειφθούν στην τύχη τους για να ευημερήσουν κάποια ιδιωτικά. Αυτό που «σηκώνει» συζήτηση είναι το «δωρεάν» και «πόσο δωρεάν» μέσα στα άθλια οικονομικά της Ευρώπης και με μια κρατική νοοτροπία που φαίνεται να αλλάζει και στην Ευρώπη, κάνοντας διαφορετικές επιλογές δαπανών και διαφορετικές ιεραρχήσεις. Από 'κει και πέρα, για λόγους ίσης μεταχείρισης, ή θα απελευθερωθούν από το ασφυκτικό θεσμικό καθεστώς που περιορίζει την αυτοτέλειά τους και τα δημόσια πανεπιστήμια ή θα υπαχθούν στο ίδιο θεσμικό καθεστώς τα υπό ίδρυσιν ιδιωτικά πανεπιστήμια, για να μπορούν να ανταγωνίζονται τα μεν τα δε επί ίσοις όροις. Αν μιλάμε για μια ποιότητα σπουδών που πρέπει να εξασφαλισθεί και για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, πρέπει να υπάρξουν κανόνες και μηχανισμοί αξιόπιστου ελέγχου. Αλλιώς δεν έχει νόημα η ίδρυσή τους.
Από την άλλη, εάν η Ελλάδα ήθελε υιοθετήσει την μονοπωλιακή αυτή αντίληψη και καταδικασθεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, για την μη χορήγηση αδειών στην λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων, ακολούθως, ως συνέπεια, θα είναι υποχρεωμένη να αναγνωρίζει τα διπλώματα οποιουδήποτε ξένου πανεπιστημίου παρέχει μέσω του ιδιωτικού τομέα σπουδές στην Ελλάδα, χωρίς να έχει κανένα δικαίωμα να ελέγξει την ποιότητα των σπουδών.
Μήπως, λοιπόν, με αφορμή αυτό, γίνει συνείδηση στους κομματικούς μηχανισμούς που αντιδρούν ότι το πρωτεύον σήμερα είναι το τι κανόνες λειτουργίας θέτονται και πώς διασφαλίζεται η ποιότητα των ανώτατων σπουδών και όχι το εάν τα πανεπιστήμια είναι κρατικά ή ιδιωτικά, με την ευρεία έννοια; Η ποιότητα είναι το μείζον θέμα. Διότι διαφορετικά, εάν το ζητούμενο ήταν ο νομικός χαρακτήρας του ανώτατου ιδρύματος, γιατί τα κρατικά πανεπιστήμια βρίσκονται σε αυτό το χάλι; Προτεραιότητα και ουσία και σημασία έχει να λυθούν τα θέματα της δημόσιας Ανώτατης Παιδείας με σωστές και ώριμες πια ρυθμίσεις, το ήδη καλό επίπεδο των ελληνικών δημόσιων πανεπιστημίων μπορεί να γίνει τάχιστα καλύτερο. Φτάνει να υπάρξουν τόλμη εκ μέρους της Πολιτείας και σύνεση εκ μέρους των πανεπιστημιακών. H ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων καθ' εαυτή δεν αποτελεί πρόβλημα, ούτε και λύση κανενός προβλήματος, δίνει απλώς τη δυνατότητα πρόσθετων επιλογών πλάι σε μια δεσπόζουσα δημόσια εκπαίδευση.
Εν κατακλείδι, πολύς λόγος γίνεται τελευταία για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, χωρίς να έχουν μελετηθεί εις βάθος τα προβλήματα που αναφύονται. H ελληνική βιασύνη (και προχειρότητα) έχει λειτουργήσει και σ' αυτή την περίπτωση. Θα έπρεπε ήδη να έχει προηγηθεί ουσιαστική συζήτηση, πριν αρθεί η συνταγματική απαγόρευση και να έχουν προσδιορισθεί οι βασικές προϋποθέσεις ίδρυσης ιδιωτικών πανεπιστημίων με δεσμεύσεις των κομμάτων και κυρίως με διασφάλιση τής δημόσιας Ανώτατης Εκπαίδευσης.
Αλλά για τέτοια σοβαρά ζητήματα, όπως και για πλείστα όσα άλλα και πάλι δεν βρήκαμε, ως χώρα, τον χρόνο να προβληματιστούμε και τώρα, προκειμένου να αποφύγουμε την καταδίκη μας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και μόνον, σκεφτόμαστε απλά και πρόχειρα την συνταγματική αναθεώρηση. Ενώ καταπίνουμε συστηματικά κοπάδια καμήλων, εντούτοις εξακολουθούμε να επιδεικνύουμε περισπούδαστη σχολαστικότητα στην διύλιση του κώνωπα…

Περί της Ιστορικής απαισιοδοξίας και της ουτοπικής ευχολογίας

«“Θεωρώ ασήμαντο τον άνθρωπο που ζεσταίνεται με ψεύτικες ελπίδες” (ΣΟΦΟΚΛΗΣ, Αίας 477 - 478)»
Εδώ και κάποιες χιλιάδες χρόνια εμείς οι άνθρωποι συνηθίσαμε στα τέλη του μηνός Δεκεμβρίου, με την είσοδο στις 22 Δεκεμβρίου στο Χειμερινό Ηλιοστάσιο και ανεξάρτητα από το πώς λέγαμε τον μήνα αυτόν πριν, όπως και από το εάν σήμερα είμαστε Χριστιανοί, να τελούμε μεγάλες εορταστικές εκδηλώσεις, εορτάζοντας στις 25 Δεκεμβρίου την γέννηση του Ιησού Χριστού, ενώ πριν εορτάζαμε είτε την αναγέννηση του Θεού Πάνα, είτε του Αήττητου Ήλιου ή αλλιώς Μίθρα, που συμβόλιζε την αύξηση του φωτός της ημέρας και την Πρωτοχρονιά την 1η Ιανουαρίου, ακολουθώντας την εορτή των καλένδων και τα Φώτα στις 6 Ιανουαρίου, την ημέρα που στην Αλεξάνδρεια γιόρταζαν τα γενέθλια του θεού Πατέρα Χρόνου, που, όπως θεωρούσαμε, μας κυβερνούσε όλους.
Παράλληλα, από μικρές ομάδες, κυρίως παιδιών, ψάλλονταν και ψάλλονται τα κάλαντα. Όταν τελειώσουν εύχονται «και εις έτη πολλά» ή «Χρόνια Πολλά» και ο νοικοκύρης τους δίνει ένα συμβολικό χρηματικό ποσό για τον κουμπαρά τους. Ετυμολογικά η λέξη κάλαντα προέρχεται από την λατινική calendae που σημαίνει νεομηνία. Στην Αρχαία Ελλάδα, συναντάμε κείμενα καλάντων παρόμοια με τα σημερινά με παινέματα για τον «αφέντη» του σπιτιού και για την ευημερία του νοικοκυριού. Την εποχή εκείνη τα παιδιά τραγουδούσαν τα κάλαντα κρατώντας ένα ομοίωμα καραβιού για τον θεό Διόνυσο. Κάποιες φορές κρατούσαν και ένα κλαδί ελιάς ή δάφνης στο οποίο κρεμούσαν τις προσφορές των νοικοκύρηδων.
Παρόλη, όμως, την ευφορία των ημερών και το συνεχές ευχολόγιο για “καλή χρονιά” και “χρόνια πολλά”, στην πραγματικότητα ποιο είναι το νόημα των ευχολογίων αυτών και σε τι αποσκοπούν; Είναι προφανές ότι οι ευχές αυτές αποσκοπούν στην μαζική έκφραση της ελπίδας για πρόοδο και ευτυχία, αλλά και στην αποφυγή αδιέξοδων καταστάσεων, οι οποίες θα οδηγούσαν σε τραγικότητα και δυστυχία.
Μολαταύτα, ουδείς εύφρων άνθρωπος πίστευε ή πιστεύει ότι οι ευχές αυτές μπορούν, πέραν του να δημιουργήσουν ένα πρόσκαιρο κλίμα ευφορίας, να βελτιώσουν τις συνθήκες τις ζωής μας και να αποτρέψουν τις δυσμενείς εξελίξεις. Τουναντίον, εξακολουθεί να επικρατεί η άποψη, σύμφωνα με την οποία η ιστορική εξέλιξη δεν συμβάλλει στην ανθρώπινη πρόοδο και ευτυχία, αλλά η ίδια οδηγεί την ανθρωπότητα σε αδιέξοδες καταστάσεις, σε τραγικότητα και δυστυχία. Η ιστορική απαισιοδοξία είναι πολύ παλιά. Ήδη στην Παλαιά Διαθήκη διατυπώνεται η πίστη για την έκπτωση του ανθρώπου από μιαν αρχική παραδείσια κατάσταση λόγω της παρακοής του ανθρώπου σε μια θεϊκή εντολή. Από κει και πέρα η ανθρώπινη ιστορία μεταβάλλεται σε περιπέτεια και τραγωδία. Ο Ησίοδος μιλά για μια καθοδική πορεία της ιστορίας. Η ιστορία κατά τον ποιητή ξεκινά από μια χρυσή εποχή, περνά στην ασημένια, τη χάλκινη και καταλήγει στη σιδερένια, που είναι μια εποχή αδικιών, βιαιοπραγιών και πολέμων, μια εποχή χωρίς "αιδώ και δίκην". Ο Θουκυδίδης, βλέποντας ότι η ανθρώπινη φύση κατέχεται από την τάση για δύναμη, πρόβλεψε επανάληψη των πολέμων και της δυστυχίας.
Την ιστορική απαισιοδοξία στον νεότερο δυτικοευρωπαϊκό πολιτισμό διατάραξε κατά τη διάρκεια του περασμένου αιώνα ο μαρξισμός, σύμφωνα με τον οποίο η εποχή των πολέμων, των ταξικών συγκρούσεων, της εκμετάλλευσης και της κοινωνικής εξαθλίωσης θα παραχωρήσει τη θέση της σε μιαν εποχή κοινωνικής ενότητας, ειρήνης, ελευθερίας και ευημερίας, πλην, όμως, στην πράξη χρεοκόπησε.
Η εποχή μας δεν έχει σχέση με την ιστορική αισιοδοξία. Τα σημερινά δεδομένα δεν επιτρέπουν καμιά αισιόδοξη θεώρηση της ιστορίας. Τα αίτια αυτών των ανησυχιών είναι τεσσάρων, κυρίως, ειδών:
α) Η ταχύτητα των συντελούµενων µεταβολών και οι µεγάλες αβεβαιότητες όσον αφορά τις συνέπειές τους, είτε πρόκειται για τεχνολογικές ή οικονοµικές εξελίξεις: Οι νέες τεχνολογίες της πληροφόρησης και της επικοινωνίας ανοίγουν ευρείες προοπτικές για όσους τις κατέχουν, αλλά «αποπροσανατολίζουν» πολλούς άλλους, οι οποίοι έχουν όλο και λιγότερα σηµεία αναφοράς για την κατανόηση µιας οικονοµίας όλο και πιο εικονικής, πτητικής, της οποίας οι ρίζες δεν διακρίνονται πλέον (µε τον πολλαπλασιασµό των συγχωνεύσεων και των εξαγορών, τις διαρκείς µεταβολές των ορίων και των πεδίων δραστηριότητας επιχειρήσεων που άλλοτε ήταν σταθερές και οικείες)• µε τη μόλυνση του περιβάλλοντος από τη βιομηχανική ανάπτυξη, τις έντονες κλιματικές αλλαγές που αποσυντονίζουν και διαταράσσουν την εύθραυστη ισορροπία του οικοσυστήματος (σ.σ. τα τσουνάμια, οι τυφώνες και οι ακραίες κλιματικές συνθήκες έγιναν συνήθεις ειδήσεις) και τους κινδύνους από τη ραδιενέργεια (σ.σ. ολοένα και πληθαίνουν οι χώρες που θέλουν να αποκτήσουν πρόσβαση στην πυρηνική ενέργεια) και τους γενετικά µεταλλαγµένους οργανισµούς, ο άνθρωπος δίνει την εντύπωση ότι παίζει τον µαθητευόµενο µάγο.
β) Το συχνό αίσθηµα της εξαφάνισης των αξιών και της συνοχής του κοινωνικού ιστού: η διατήρηση ή η ανάπτυξη µεγάλων θυλάκων φτώχειας, η κατάλυση των αξιών της αλληλεγγύης και της συντροφικότητας, η αποµόνωση των νέων, λόγω της συχνής απορρόφησής τους από το εικονικό σύµπαν, η αύξηση της χρήσης ναρκωτικών, η άνοδος της εγκληµατικότητας και της ανασφάλειας, η αποσταθεροποίηση της κοινωνίας, λόγω της ανεξέλεγκτης µετανάστευσης είναι σηµάδια αυτού του αισθήµατος.
γ) Η διαπίστωση υπερβολών ή παρεκτροπών του οικονοµικού φιλελευθερισµού: ορισµένοι τον καταγγέλλουν αυτόν καθαυτόν• άλλοι, χωρίς να εκφράζονται σε ιδεολογικό επίπεδο, λυπούνται ωστόσο εξίσου για την υποβάθµιση των ουσιωδών δηµόσιων υπηρεσιών (υγεία, παιδεία, δηµόσιες συγκοινωνίες), για την αύξηση του χάσµατος ανάµεσα στους πλούσιους και τους πιο φτωχούς ή, γενικότερα, για την αυξανόµενη επίδραση του χρήµατος στις νοοτροπίες και
δ) Το γενικότερο αίσθημα ανασφάλειας που προκαλείται από την διατάραξη της παγκόσμιας ειρήνης: Ο πόλεμος στο Ιράκ συνεχίζεται, βιώσαμε την σύρραξη Λιβάνου - Ισραήλ, απειλείται νέα σύρραξη με το Ιράν και διχοτόμηση του Ιράκ, που μπορεί να προκαλέσει αλυσιδωτές αντιδράσεις στην πλέον εύφλεκτη περιοχή του πλανήτη. Από την άλλη πλευρά, η επίσκεψη του Πάπα στην Τουρκία και η ενταξιακή πορεία της τελευταίας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση προκάλεσαν θρησκευτικούς - πολιτισμικούς προβληματισμούς στις σχέσεις Ισλάμ – Δύσης.
Το μέλλον φαίνεται αβέβαιο. Νιώθουμε ότι η ιστορία μάς κατευθύνει, δεν την κατευθύνουμε, δεν την ελέγχουμε. Συνηθισμένη είναι και η στρουθοκαμηλική στάση στην εποχή μας. Δεν τολμούμε να αντικρίζουμε το μέλλον της ανθρωπότητας, ούτε vα σκεφτόμαστε πάνω σ' αυτό. Είναι φανερό όμως το αδιέξοδο και η αμηχανία.
Μέσα στο κλίμα αυτό αξιοπρόσεκτη είναι η συνέντευξη που έδωσε τον περασμένο Μάιο στη γερμανική εφημερίδα «Bilsd am Sonntag» ο Αμερικανός πρόεδρος Τζορτζ Μπους, ένας άνθρωπος που έχει, θεσμικά, στα χέρια του τις τύχες μιας υπερδύναμης, η οποία φέρει μεγάλο μέρος της ευθύνης για το παγκόσμιο αίσθημα απαισιοδοξίας. Στην ερώτηση ποια ήταν η καλύτερή του στιγμή στα πέντε και πλέον χρόνια που βρίσκεται στην εξουσία, δήλωσε ότι «Ξέρετε, έχω ζήσει πολλές σημαντικές στιγμές και είναι δύσκολο να ξεχωρίσω μια. Θα έλεγα ότι η καλύτερη στιγμή ήταν όταν ψάρεψα μια πέρκα βάρους 3,402 κιλών», τόνισε ο Μπους!!!
Τελικά, τα μεν «αίτια των συμφορών πρέπει κάπου αλλού να τα αναζητάμε και όχι στο Θεό» (ΠΛΑΤΩΝ, Πολιτεία, 379 C), την δε πραγματική αισιοδοξία στη ζωή μας δεν πρόκειται να μας την φέρει ούτε οι ευχές, ούτε τα ρεβεγιόν και το καταναλωτικό μας ξέσπασμα (“πόσο πολύ καλό είναι το σπίτι που δεν έχει ανάγκη τίποτε από τα περιττά και που δεν στερείται τίποτε από τα απαραίτητα” ΠΙΤΤΑΚΟΥ - Πλουτάρχου Ηθικά, 155 D). Η ιστορία της ανθρωπότητας μοιάζει να είναι η ιστορία μιας πολιτισμένης αγέλης, που δημιούργησε βέβαια πολιτισμό, αλλά και που τείνει να αυτοκαταστραφεί από τις κατακτήσεις της…

Το πνεύμα των εορτών των Χριστουγέννων μέσα απ’ τη ματιά ενός …ονειροκρίτη

Προσεγγίζοντας τις εορτές των Χριστουγέννων περιήλθε στα χέρια μου, συμπτωματικά, ένα από αυτά τα κυκλοφορούντα περισπούδαστα συγγράμματα, που τιτλοφορείται “Μέγας Ονειροκρίτης”, τον οποίο ξεφύλλισα με απορία, προσπαθώντας να βρω απαντήσεις σε καταστάσεις που μας συμβαίνουν στα όνειρά μας και γιατί όχι και όταν είμαστε ξύπνιοι. Από τα λήμματα, λοιπόν, εντόπισα κάποια χαρακτηριστικά, που έχουν άμεση σχέση και με τις ημέρες που ζούμε και γι’ αυτό θεώρησα καλό να σας τα παραθέσω, μαζί με τις αντίστοιχες ερμηνείες του βιβλίου, ευελπιστώντας ότι θα μπορέσετε κι εσείς να ερμηνεύετε στο μέλλον με μεγαλύτερη ακρίβεια αυτά που βιώνετε (σ.σ. στον ύπνο σας ή στο ξύπνιο σας, κατά τη δική σας προτίμηση). Ξεκινάμε, λοιπόν:
1) Αγορά: Αν δείτε στον ύπνο σας ότι βρίσκεστε στην αγορά, σημαίνει οικονομία και δράση. Το να είναι η αγορά άδεια σημαίνει κατάθλιψη και στέρηση. Αν υπάρχουν χαλασμένα φρούτα και χορταρικά ή κρέατα, σημαίνει απώλεια στις επιχειρήσεις (σ.σ. και πρόστιμα). 2) Ανεργος: Αν ονειρευτείτε πως είστε άνεργος(-η), σημαίνει πως δεν θα μπορείτε να πραγματοποιήσετε τις επιθυμίες και τα σχέδια σας (σ.σ. αυτονόητο). Αν δείτε πως οι φίλοι σας είναι άνεργοι, σημαίνει πως θα τους απασχολήσουν προβλήματα (σ.σ. επίσης αυτονόητο). 3) Από πάνω: Αν δείτε πως κάτι κρέμεται από πάνω σας (σ.σ. βλέπε λ.χ. ειδοποίηση από Δ.Ο.Υ.) και είναι έτοιμο να πέσει, σημαίνει κίνδυνο, αν πέσει επάνω σας, σημαίνει καταστροφή ή ξαφνική απογοήτευση. Αν πέσει κοντά σας, αλλά δε σας πετύχει, είναι σημάδι πως θα αποφύγετε «παρά τρίχα» την απώλεια χρημάτων, ή άλλες κακοτυχίες που μπορεί να ακολουθούσαν. Αν δείτε πως κάτι κρέμεται από πάνω σας (σ.σ. λ.χ. ένα φωτιστικό), αλλά είναι καλά στερεωμένο, ώστε να μη συνεπάγεται κίνδυνο, η κατάσταση σας θα βελτιωθεί μετά την απειλή της απώλειας. 3) Γαλοπούλα: Το όνειρο με γαλοπούλες σημαίνει αφθονία στα εισοδήματα για τον αγρότη και κέρδη για τους εμπορευόμενους (σ.σ. βλέπε “Βαρβάκειο” αγορά). Αν δείτε άρρωστη γαλοπούλα ή ψόφια, είναι προμήνυμα δύσκολων καιρών και ταπείνωσης (σ.σ. και τι θα γίνει με τις ψόφιες που πουλούν τα κρεοπωλεία και τα σούπερ μάρκετ;). Αν δείτε πως τρώτε γαλοπούλα, σημαίνει ότι έρχονται όμορφες εποχές (σ.σ. με κοντά 9 ευρώ το κιλό θα αστειεύεται;). 4) Γουρούνια: Το να ονειρευτείτε παχιά, καλοθρεμμένα γουρούνια, σημαίνει απότομες αλλαγές στις επιχειρήσεις και ασφαλείς συμφωνίες. Τα ισχνά γουρούνια, στ' όνειρο, προμηνύουν ενοχλητικές υποθέσεις και προβλήματα με υπαλλήλους και παιδιά. Αν δείτε ένα θηλυκό γουρούνι και τα μικρά του, σημαίνει άφθονη σοδειά για τον αγρότη και προκοπή για τους άλλους. 5) Δώρο: Αν ονειρευτείτε πως παίρνετε δώρα από κάποιον, σημαίνει πως θα πάρετε χρήματα από αυτούς που σας οφείλουν (σ.σ. μάλλον αυτό το όνειρο είδαν οι γνωστοί κουμπάροι και τους παρεξήγησε ο κόσμος) και πως θα έχετε ασυνήθιστη τύχη σε προβλέψεις και σε θέματα αγάπης (σ.σ. πράγματι, τους αγάπησαν όλοι, ακόμη και ο Ψωμιάδης). Αν δείτε πως στέλνετε κάποιο δώρο, σημαίνει ότι θα δυσαρεστηθείτε και ότι οι προσπάθειες σας θα καταλήξουν σε αποτυχία (σ.σ. άρα μην κάνετε δώρα). Για τη νέα γυναίκα που θα ονειρευτεί πως ο αγαπημένος της τής στέλνει πλούσια δώρα, είναι προμήνυμα ότι θα κάνει έναν πλούσιο και ευτυχισμένο γάμο (σ.σ. με αυτό το πλευρό να κοιμάται). 6) Παγωνιά: Αν ονειρευτείτε παγωνιά κατά τη διάρκεια ενός σκοτεινού και θαμπού πρωινού, σημαίνει εξορία σε ξένη χώρα, αλλά οι περιπλανήσεις σας θα τελειώσουν ειρηνικά (σ.σ. ακόμη κι αν σταμάτησε το καλοριφέρ, επειδή δεν πληρώνουν τα κοινόχρηστα οι άλλοι ένοικοι; Πάλι κινδυνεύουμε με εξορία; Αδιευκρίνιστο). 7) Παιγνίδια: Αν ονειρευτείτε παιγνίδια που είναι καινούργια, προβλέπεται ευχάριστη οικογενειακή ζωή, αλλά αν είναι σπασμένα, θλίψη θα γεμίσει την ψυχή σας (σ.σ. τουτέστιν, θα πρέπει, πριν κοιμηθούμε, να συμβουλεύουμε τα παιδιά μας να μην τα σπάνε) Αν δείτε ότι δίνατε παιγνίδια, είναι σημάδι ότι θα αγνοηθείτε από τους γνωστούς σας (σ.σ. μην δωρίζετε λοιπόν παιγνίδια). 8) Παιδιά: Αν δείτε στ' όνειρο σας πολλά όμορφα παιδιά, είναι προμήνυμα μεγάλης ευημερίας και ευδαιμονίας (σ.σ οι πολύτεκνοι συμφωνούν;). Αν ονειρευτείτε απογοητευμένα παιδιά (σ.σ. δεν πρέπει να εννοεί τα ελληνόπουλα, αφού ζουν …στις ιδανικότερες συνθήκες), σημαίνει φασαρίες με εχθρούς, και ανήσυχα προμηνύματα από το ύπουλο έργο φαινομενικά φιλικών ανθρώπων. Αν δείτε πως χοροπηδάτε και παίζετε με παιδιά, σημαίνει ότι όλες σας οι κερδοσκοπικές και ερωτικές επιχειρήσεις θα πάνε καλά (σ.σ. οι χαζοχαρούμενοι δεν κινδυνεύουν). 9) Πάχος: Αν στο όνειρο σας δείτε πως παίρνετε βάρος και παχαίνετε, σημαίνει πως στο άμεσο μέλλον θα γίνει μια ευχάριστη και ευτυχής αλλαγή στη ζωή σας. Αν δείτε άλλους να παχαίνουν, σημαίνει ευημερία. 10) Παχυσαρκία: Για κάποιον που θα ονειρευτεί πως είναι παχύσαρκος, είναι σημάδι ότι θ' αυξηθεί η περιουσία του και θα έχει ευχάριστη μόνιμη θέση. Αν δείτε άλλους παχύσαρκους, σημαίνει ασυνήθιστη δραστηριότητα και ευημερία. 11) Πείνα: Αν δείτε στον ύπνο σας ότι πεινάτε, είναι κακός οιωνός: δεν θα βρείτε άνεση και ικανοποίηση στο σπίτι σας (σ.σ. άρα να συνεχίζετε να τρώτε και στον ύπνο σας, μέχρι να δείτε τον εαυτό σας παχύσαρκο). 12) Πήδημα: Αν ονειρευτείτε πηδήματα, σημαίνει επιδεξιότητα, ενεργητικότητα και ικανότητα να εκμεταλλευτείτε σχεδόν κάθε επαγγελματική ευκαιρία. Τα πηδήματα είναι καλοσήμαδο όνειρο για όλους (σ.σ. τέτοια όνειρα, μάλλον, βλέπει ο Αλογοσκούφης). 13) Πλαστά χρήματα: Αν δείτε στ' όνειρο σας πλαστά χρήματα, σημαίνει ότι θα έχετε φασαρίες με κάποιο πεισματάρικο και ανάξιο πρόσωπο (σ.σ. δικαστή εννοεί;). Αυτό το όνειρο είναι πάντα κακός οιωνός, είτε αν δείτε πως παίρνετε είτε αν δείτε πως δίνετε τέτοια χρήματα (σ.σ. και πώς θα ξεχωρίζουμε στον ύπνο μας την απάτη, όταν την πατάμε στο ξύπνιο μας ή μήπως είμαστε πιο έξυπνοι στον ύπνο μας; Ιδού το ερώτημα). 14) Πλημμύρα: Αν ονειρευτείτε πλημμύρα, σημαίνει πως θα έχετε την επιθυμητή πρόοδο στις επιχειρήσεις σας (σ.σ. για το πόσο διαφορετική είναι η εξέλιξη αν τη δεις ξύπνιος, το διαπιστώσαμε με τους επιχειρηματίες της Νεάπολης). 15) Πλούτος: Αν δείτε στον ύπνο σας ότι κατείχατε πλούτο, σημαίνει δραστηριοποίηση για την αντιμετώπιση προβλημάτων, με αποτέλεσμα την επιτυχία. Το να δείτε άλλους πλούσιους, σημαίνει πως οι φίλοι σας θα προθυμοποιηθούν να σας βοηθήσουν σε περίπτωση ανάγκης (σ.σ. πράγματι, θα …κατασκοτωθούν). 16) Φορολογία: Αν ονειρευτείτε ότι δεν μπορούσατε να πληρώσετε τους φόρους σας, είναι δείγμα αποτυχίας στα πειράματα σας (σ.σ. ούτε ψήλο στο κόρφο μας). 17) Φραντζόλες (ψωμί): Αν ονειρευτείτε φραντζόλες ψωμιού, είναι ένδειξη λιτότητας (σ.σ. προφανώς εμπνεύστηκε από το “ο νηστικός καρβέλια ονειρεύεται”). Ακόμα, το όνειρο αυτό προμηνά στον ονειρευόμενο χαρά για την καλή τύχη του στον έρωτα, πλούτο και ευχαρίστηση. Σπασμένες φραντζόλες, στ' όνειρο, δεν είναι καλό σημάδι για τους ερωτευμένους. 18) Φρυγανιά: Το να δείτε στον ύπνο σας ότι ετοιμάζατε φρυγανιές ή τις τρώγατε, σημαίνει ότι οι υποθέσεις σας θα γίνουν πολύ μπερδεμένες, λόγω της επιπολαιότητας σας και της ροπής που έχετε να παρασύρεστε από μικροδιασκεδάσεις. Ακόμη, θα πρέπει να προσέξετε την υγεία σας, που μπορεί να καταστεί επισφαλής εξαιτίας της ανώμαλης ζωής και εργασίας που κάνετε (σ.σ. ούτε φρυγανιές να τρώτε). 19) Φτωχοκομείο: Αν δείτε στ' όνειρο σας φτωχοκομείο, σημαίνει πως έχετε άπιστους φίλους που μένουν κοντά σας επειδή μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα χρήματα ή την περιουσία σας (σ.σ. κι αν, ρωτάω κάτι σπάνιο, δεν διαθέτεις ούτε χρήματα, ούτε περιουσία;, τότε τι σημαίνει;). 20) Φτωχός/ή): Το να δείτε στ' όνειρο σας ότι είστε φτωχός(ή) προμηνά ανεπιθύμητα συμβάντα για σας. Αν ονειρευτείτε φτωχούς, σημαίνει πως κάποιοι θα ζητήσουν τη βοήθεια σας, βασιζόμενοι στη γενναιοδωρία σας (σ.σ. δώσαμε – δώσαμε). 21) Χαρτιά: Αν δείτε στ' όνειρο σας ότι παίζατε χαρτιά με άλλους για να περάσει η ώρα, θα δοκιμάσετε τη χαρά της πραγματοποίησης ελπίδων που τρέφατε από πολύ καιρό. Ορισμένα μικρά κακά θα εκλείψουν. Αν όμως δείτε ότι παίζετε τζόγο, θα αντιμετωπίσετε δυσκολίες σοβαρής μορφής. Αν δείτε πως χάσατε στα χαρτιά, θα αντιμετωπίσετε εχθρούς. Αν δείτε πως κερδίσατε, θα δικαιωθείτε ενώπιον του νόμου, αλλά θα σας κοστίσει πολύ αυτή η δικαίωση. 22) Χιόνι: Αν δείτε στ' όνειρο σας χιόνι, σημαίνει γενικά ατυχία. Ακόμη, θα αντιμετωπίσετε κάποια αρρώστια και μια υπόθεση καθόλου ικανοποιητική. Αν δείτε πως βρισκόσαστε σε χιονοθύελλα, προβλέπεται λύπη και αποθάρρυνση, ένεκα αδυναμίας να διασκεδάσετε. Αν δείτε πως παίζατε χιονοπόλεμο, θα πρέπει ν' αντισταθείτε σε ορισμένες καταστάσεις που δεν σας περιποιούν τιμή (σ.σ. τι κι αν χιόνι δεν βλέπουμε ούτε στο ξύπνιο μας). 23) Χοιρινό κρέας: Αν δείτε στ' όνειρο σας ότι τρώγατε χοιρινό κρέας, είναι σημάδι ότι θα έχετε να αντιμετωπίσετε φασαρίες. Αν απλώς το είδατε, σημαίνει ότι θα μπορέσετε να ξεπεράσετε τις δυσκολίες με θαυμαστή ευλυγισία (σ.σ. δείτε, αλλά μην τρώτε). 24) Χριστουγεννιάτικο δέντρο: Αν δείτε στον ύπνο σας χριστουγεννιάτικο δέντρο, σημαίνει χαρούμενες μέρες και ευοίωνες προοπτικές. Αν δείτε χριστουγεννιάτικο δέντρο ξεστολισμένο, είναι προμήνυμα κάποιου οδυνηρού περιστατικού που θα ακολουθήσει τις καλές μέρες (σ.σ. γρήγορα να το στολίσετε, όσοι δεν το έχετε ήδη κάνει).
Ύστερα από όλα αυτά, όταν θα ευχηθείτε ξανά σε κάποιον να πραγματωθούν τα όνειρά του, ίσως θα πρέπει να το σκεφτείτε καλύτερα, αλλά κι εσείς που στο ξύπνιο σας δοκιμάζετε στερήσεις και ανασφάλειες, καλό θα είναι να μην τις βλέπετε ούτε και στον ύπνο σας…Μόνον οι εξ ημών που είναι παχύσαρκοι, πλούσιοι και αγοράζουν κατά το δοκούν δεν έχουν να φοβηθούν τίποτα, εκτός από τις συνέπειες της πλεονεξία τους…
Υ.Γ. Επειδή ο γράφων θα απουσιάζει από το χώρο της στήλης αυτής την επόμενη εβδομάδα, για το λόγο αυτό σας εύχομαι για το νέο έτος, που βρίσκεται προ των πυλών, να επιχειρήσετε, εν είδει ασκήσεως, την αντιστροφή της πρακτικής που, ίσως, ακολουθούσατε μέχρι και σήμερα, υιοθετώντας τον κανόνα “λίγα να βλέπετε και πολλά να καταλαβαίνετε”…